Historia Kosorowic

Legenda Kosorowic

Wieś położona w po­łudniowej, przygranicznej czę­ści powiatu opolskiego między Przyworami a Tarnowem Opo­lskim. Brak starych dokumentów o założeniu wsi. Jedna z pierwszych wzmianek osad­nictwa słowiańskiego na ziemiach opolskich pochodząca z 1365r. mówi nam, że w tym czasie Kosorowice było już jedną z osad - plemion na tym terenie - co zgadza się w zu­pełności z danymi archeolo­gicznymi. Istnieją za to podania ludowe o książęcym zamku koło Kosorowic, wed­ług których podczas polowania księżna zgubiła kosztowną bransoletę. Uczciwym znalazcą był chłop z Kosorowic, któremu mieszkańcy wsi zaw­dzięczają uwolnienie od pańszczyzny. Według podania, zamek ten w późniejszym cza­sie miał zapaść się pod ziemię, a miejsce, w którym stał, po dzisiejszy dzień obrasta trzcina pomimo tego, że jest to pole uprawne i co roku obrabiane przez rolników. Później też został wyróżniony chłop naz­wiskiem Gołąb, któremu ksią­żę podarował spory kawałek lasu.
    Podanie to ma cechy prawdopodobieństwa, gdyż znajduje ono swe potwier­dzenie w urbarzu z 1618r. Według urbarza mieszkańcy Kosorowic mieli prawo do użytkowania (później zaginionego) Tarnowca. Wolni byli ponadto od pańszczyzny na podstawie jednego z przywi­lejów. 13 IV 1658r. Burmistrz Opolski odnowił przywilej, który zakopany w ziemi w 1446r. (w obawie przed wro­gami) uległ zniszczeniu. Naz­wa wywodzi się od „Kosia­rza".
    W roku 1618 we wsi mieszkało 11 kmieci, 6 zagrodników i chałupników z ro­dzinami. W 1622r. przybyło wsi nowych zagrodników i chałupników. W 1783r. mieszkało 11 kmieci i 2 cha­łupników. W 1829r. na terenie wsi znajdowało się 49 bu­dynków. W 1844r. było 61 domów. Na miejscu pojawił się kowal.
     W roku 1852 prawie cała wieś spłonęła, odtąd bu­dowano prawie wyłącznie z kamienia. W 1863r. w Kosorowicach notowano: krawca, 2 kowali, stolarza, szewca i wielu murarzy. Mieszkańcy należeli do parafii tarnowskiej i tam uczęszczali do szkoły. W 1861r. w Kosorowicach znajdowało się 54 domów mieszkalnych i 30 zabudowań gospodarczych.
    W roku 1890 wszyscy mieszkańcy posługiwali się tylko językiem polskim. W 1900r. jedynie trzech podało język niemiecki jako ojczysty. W 1902r. zaprenumerowano 9 egz. gazet polskich. Podczas plebiscytu w 1921r. - 324 mieszkańców głosowało za Polską, a tylko 33 za Niem­cami. Wioska była także tere­nem powstańczych walk w II powstaniu śląskim w 1920 roku. W 1925r. 338 miesz­kańców mówiło językiem pol­skim, 18 niemieckim, a 224 obydwoma językami. W tymże roku ilość domów mieszkal­nych wzrosła do 107. Polską szkołę mniejszościową otwarto 1 VI 1924r. Zgłoszono 6660
dzieci. 1 VI 1927r. szkołę zlikwidowano. W 1925r. na kurs języka polskiego uczęsz­czało 10 dzieci; w 1926 - 12, a w 1927 - 11 dzieci.
    W roku 1930 w Koso­rowicach były następujące punkty usługowe: 2 warsztaty kowalskie, 2 karczmy, sklep towarów mieszanych, warsztat stolarski, sklep kolonialny, piekarnia, warsztat krawiecki i 2 rzeźników.
      W roku 1960 we wsi było 745 mieszkańców (342 mężczyzn), w tym 60% w wie­ku produkcyjnym; z zajęć pozarolniczych utrzymywało się 58,4% ludności. Zamieszkiwa­no w 145 budynkach. W 1965r. powierzchnia wsi wynosiła 855,3ha; stan ludności - 857 osób, w tym 418 męż­czyzn.
     W Kosorowicach znajduje się również mały zabytkowy cmentarz, gdzie pochowano większość ludzi (ile i datę kroniki nie podają) zmarłych po wybuchu epide­mii. Ponieważ szybko umie­rali, nawet po kilka osób w jednym dniu, nie było czasu wozić ich na cmentarz do Tarnowa Opolskiego. Tak więc upatrzono sobie miejsce na północ pod lasem i tam ich grzebano.  Początkowo cmen­tarz ogrodzony był deskami. 24 sierpnia 1777 pewien rolnik z sołtysem postawili mur. Te­goż dnia postawiono też krzyż na tym cmentarzu. 1 lipca 1839 cmentarz został odre­montowany i postawiono no­wy krzyż drewniany, gdyż stary był już zepsuty. W dniu 24 sierpnia 1977 został postawiony nowy krzyż i ogro­dzono cmentarzyk murkiem z kamienia. Cmentarz ten ist­nieje do dnia dzisiejszego.

Ciekawostki 

   Czy zaginięcie wsi Wierzbie, której rodowód się­ga XII wieku dało początek nowej osadzie, którą zostały Kosorowice???
     O tym, że wieś ta leżała w pobliżu Tarnowa Op., świadczy m.in. fakt, że na zachód od Tarnowa Op. leży pole, które do dziś mieszkańcy nazywają Wierzbie. Wreszcie podanie głosi, iż w owym miejscu niegdyś była wioska, która później wymarła. Jest oczywistym, że wioska ta istniała jeszcze w 1293 roku, gdyż w innym wypadku do­kument z 9 października tegoż roku, w którym książę opolski Bolesław dokonuje lokacji Tarnowa Op., nadając dzie­dziczne sołectwo tej nowo powstałej osady niejakiemu Gumpertowi, wspomniałby o włączeniu Wierzbi do nowo założonej wioski. Najprawdopodobniej w XIV wieku wios­ka przeżyła klęskę, która zade­cydowała o jej bezpowrotnym upadku. Klęski żywiołowe były wówczas na porządku dziennym. W roku 1361 (czarna śmierć) była bez­względna i bezlitosna dla Górnoślązaków. Niewykluczone też, że wieś uległa zagładzie w czasie jed­nej z wojen, które często tra­piły Śląsk, w ciągu niemal całego XV stulecia. W urbarzach z 1532 i 1533 roku jest wzmianka o tej miejscowości, ale tu dokument już stwierdza, że opuszczoną wieś Wierzbie (8 łanów) dzierżawią dziedzi­cznie chłopi tarnowscy.
     Można by tu speku­lować na temat początku pow­stania Kosorowic. Brak jednak jakichkolwiek dokumentów uniemożliwia stwierdzenie, czy Kosorowice powstały z resztek opustoszałej wioski Wierzbie. Być może, w czasie, gdy upadło Wierzbie to Kosorowice już istniały, jed­nak pierwsza wzmianka o osa­dzie pochodzi dopiero z 1365 roku.

Opracowała Agnieszka Walecko